Bilinçsiz gübre kullanımı kanserojen etki yapıyor !
Toprak analizi yaptırılmadan bitkiye verilen kimyasal gübrelerin de kanserojen özellik gösteren yanlış zirai ilaç ve hormon kullanımı gibi olumsuz etki yapabildiği bildirildi.
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sait
Gezgin, Türk tarımının en büyük sorunlarının başında bilinçsiz gübre
kullanımının geldiğini söyledi.
Halen Türkiye'deki çiftçilerin sadece
yüzde 4'ünün toprak analizi yaptırdığını bildiren Prof. Dr. Gezgin, diğer
çiftçilerin kulaktan dolma bilgilerle tarladaki bitkisi için gübre kullandığını,
bu durumun ise toprağın yapısını bozarak büyük ekonomik kayıplara neden olduğunu
belirtti.
Toprak analizi yaptırılmadan yanlış gübre kullanımının ülke
ekonomisine yıllık maliyetinin yaklaşık 8 milyar doları bulduğunu ifade eden
Prof. Dr. Gezgin, “Toprak analizi yaptırılmadan bitkiye verilen kimyasal
gübreler, toprakta ve bitkilerde nitrat, kadmiyum, arsenik, krom gibi ağır
metallerin birikimine neden olarak, kanserojen özellik gösteren yanlış zirai
ilaç ve hormon kullanımı gibi olumsuz etki yapıyor”
dedi.
KANSEROJEN ETKİ
Prof. Dr. Gezgin, pek çok
yerde kimyasal gübreler azot ve fosforun gereğinden çok fazla kullanıldığını
ifade ederek, şunları kaydetti:
“Bu besin elementleri toprakta bitkinin
ihtiyaç duyduğu miktarın onlarca katı fazlasına ulaşabiliyor. Bu kez
bitkilerdeki fazla nitrat birikimi hem tarım ürününde verimi ve kaliteyi
düşürüyor, hem de bitkinin yapısında biriken nitrat bu ürünleri tüketen
insanlarda kanserojen etki yapıyor. Sadece azot değil, diğer bazı besin
elementlerini içeren gübrelerin bilinçsiz kullanımında da aynı sorunlar
yaşanmaktadır. Böylece toprağın verimi azalıyor, hatta o bölge artık tarım
yapılamaz hale geliyor. Yanlış gübre kullanımının yol açtığı olumsuzluklar,
tıpkı ilaç kalıntısında olduğu gibi ihracata gönderilen ürünlerin de sağlıksız
olduğu gerekçesiyle geri dönmesine yol açıyor.”
Bilinçsiz ilaç
kullanımının da bitkilerde ilaç kalıntısına neden olduğunu belirten Prof. Dr.
Gezgin, şöyle devam etti:
“Her ilacın üzerinde, bitkinin içinde hangi
sürede kaybolacağı, ilaç atıldıktan kaç gün sonra hasat yapılabileceği
yazmaktadır. Ancak pek çok çiftçi, ilacı attıktan hemen sonra, ürünü fiyatı
yüksek iken satma kaygısıyla toplayıp pazara götürüyor. Bitkide henüz yok
olmamış ilaç kalıntısı da doğrudan insanlara geçerek kanserojen etki
yapıyor.”
Bitki büyüme düzenleyicileri olan hormonun ise doğru
kullanıldığında sakıncalı olmadığının altını çizen Prof. Dr. Gezgin, sorunun
temelinde, gübre ve ilaçta olduğu gibi hormonda da bilinçsiz kullanımın
yattığını ifade etti.
İLAÇ, GÜBRE VE HORMON KULLANIMI REÇETEYLE
YAPILSIN
Prof. Dr. Gezgin, yanlış gübre kullanımı sorununun
çözülmesi için, 2004 yılında çıkarılan İyi Tarım Uygulamaları Yönetmeliği'nin
hayata geçirilerek, gübre, ilaç ve hormon kullanımının toprak analizi sonunda
yazılacak reçeteyle uygulatılmasının, bir zorunluluk olduğunu
savundu.
Türkiye'de çiftçilerin çoğunun bilinçsiz gübre kullanmaya devam
ettiğini söyleyen Gezgin, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu bilinçsiz gübre
kullanımı aynı zamanda çiftçilerimizin hem ürün, hem de fazla harcama nedeniyle
gelir kaybına neden oluyor. Reçeteye dayalı gübre kullanımına başlanmasıyla
topraklarımızın sürdürülebilir kullanımı sağlanmış olacaktır. Çiftçilerimiz azot
başta olmak üzere çeşitli kimyasal gübreleri gereğinden fazla kullanmaya öyle
alışmış ki, toprak analizi yaptıktan sonra tavsiye ettiğimiz gübre miktarlarını
çok yetersiz buluyorlar.”
Prof. Dr. Gezgin, Türkiye'de pek çok yerde
yeteri kadar toprak analiz laboratuvarı bulunduğunu, çiftçilerin bu konuda
bilinçlenip toprak analizi yaptırması, gübre ve ilacı da yazılacak reçeteyle
kullanmaları durumunda hem maliyetlerini düşürüp yüksek miktarda ürün
alacaklarını, hem de insan sağlığına zarar veren ürünlerin yetişmemiş olacağını
kaydetti.
(aa)